به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه پیام ما، «ال‌نینو» اینجاست. اولین نشانه‌های حضور این پدیده جوی یک ماه پیش دیده شد و اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده هشدار داد که الگوهای اقلیمی سراسر اقیانوس آرام به‌زودی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. در هفته‌های گذشته بعضی دانشمندان احتمال داده‌اند که ال‌نینوی امسال، پدیده‌ای قوی باشد و هواشناسان و مسئولان مدیریت بحران خود را برای سیل و خشکسالی احتمالی آماده کرده‌اند و از سوی دیگر این احتمال را مطرح کرده‌اند که بر اثر ال‌نینو، دمای سیاره زمین به بالاترین حد خود برسد.

روند معمول این است که بادهایی که در شرق اقیانوس آرام می‌وزند، آب گرم سطح اقیانوس را به سوی غرب، به‌ویژه به آسیا و استرالیا می‌رانند و به دنبال این تغییرات، آب سرد در نزدیکی آمریکای جنوبی از اعماق اقیانوس بالا می‌آید. اما ال‌نینو وقتی رخ می‌دهد که بادها کاهش می‌یابند و آب‌های گرم به سمت قاره آمریکا رانده می‌شود. طبق یافته‌های اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده، ۸۴ درصد احتمال وقوع ال‌نینوی متوسط تا شروع زمستان در نیمکره شمالی وجود داشته و به احتمال ۵۶ درصد این پدیده به صورت یک رویداد قوی ظاهر خواهد شد.

پیش‌بینی‌های این اداره از احتمال شرایط مرطوب‌تر از حد متوسط در سواحل جنوب غربی آمریکا و در امتداد خلیج مکزیک و همینطور انتظار زمستان‌های گرم‌تر در شمال ایالات متحده گفته است. دانشمندان در هفته‌های گذشته هشدار داده بودند که ال‌نینو می‌تواند رکوردهای تازه‌ای از گرمای شدید ثبت کند و از سوی دیگر در آمریکای جنوبی با بارندگی و سیل همراه شود. اکنون گویی این پیش‌بینی‌ها در حال وقوع است.ال‌نینو حتی در آغاز وقوع می‌تواند بر سلامت انسان تاثیر بگذارد.

اوایل امسال وقوع پدیده‌ای مشابه در سواحل پرو و اکوادور سبب وقوع بارش‌های سیل‌آسا در این منطقه شد. سیل‌های ناشی از این بارش‌ها، پس از باران‌های ناشی از توفان‌های استوایی در ماه مارس، شرایط را برای تولید مثل حشرات و انتقال بیماری‌های ویروسی از جمله تب دنگی فراهم کرد. چنان که امسال بیش از ۱۵۰ نفر در پرو با شیوع دنگی تب دنگی جان خود را از دست دادند.

در آمریکا چه می‌گذرد؟

این خلاصه‌ای از وضعیت آب و هوایی این روزهای آمریکا است: میلیون‌ها نفر در سراسر ایالات متحده گرفتار شرایط آب و هوایی خطرناک شده‌اند و آماده شدت گرفتن این روند هستند؛ از یک سو رعد و برق و از یک سو موج گرمای شدید. از روز دوشنبه ۳۶ میلیون نفر از مردم این کشور، به ویژه در نواحی جنوبی و غربی، با هشدار گرمای بیش از حد مواجه شده‌اند. بر پایه گزارش تازه گاردین، طبق پیش‌بینی‌ها ثبت رکورد دمای بالا در بعضی نقاط تا اواخر هفته ادامه خواهد یافت.

بخش بزرگی از ایالات متحده، از شمال کالیفرنیا تا ایالت واشنگتن، این هفته برای چندین روز در گرمای شدید خواهد بود. این وضعیت جوی، دیروز جشن روز استقلال آمریکا را هم تحت تاثیر قرار داد. از طرف دیگر ساکنان بسیاری از شهرهای غرب میانه با پیامدهای باران شدید و سیل دست و پنجه نرم می‌کنند. رعد و برق و توفان آخر هفته در شیکاگو خیابان‌ها و بزرگراه‌ها را در سیل پوشاند چرا که در برخی مناطق شهر در عرض چند ساعت نزدیک به ۹ اینچ (۲۲۸.۶ میلی‌متر) باران بارید. پس از توفان‌های اخیر بسیاری از مناطق در غرب میانه هنوز برق ندارند.

در گزارش‌ها به مرگ زنی ۳۳ ساله در سنت‌لوییس به دلیل سقوط درخت روی خودرو و همینطور مرگ پسری ۵ ساله بر اثر سقوط یک درخت روی خانه اشاره شده است. از سوی دیگر انتظار می‌رود که دود بیشتری از آتش‌سوزی‌های جنگلی به ایالت‌های شمالی آمریکا بازگردد. آن هم در حالی که کمتر از یک هفته پیش دود ناشی از آتش‌سوزی‌های جنگلی آسمان را مه‌آلود کرد و کیفیت هوای سراسر غرب و شمال شرق آمریکا را در وضعیت خطرناک قرار داد.ال‌نینوی قوی امسال می‌تواند دمای جهانی را به بالاترین حد خود برساند. به نظر می‌رسد که زمین با تجربه پدیده آب‌وهوایی سه ساله «لانینا»، به سمت یکی از قوی‌ترین رویدادهای ال‌نینو با پیامدهای جهانی حرکت می‌کند.

هشدار دوری از هدف ۱.۵ درجه

کارشناسان اقلیمی هشدار داده‌اند که در این شرایط هدف محدود کردن دمای زمین به دمای ۱.۵ درجه سانتی‌گراد دور از دسترس شده است. در شرایطی که زمین با گرمایش جهانی دست و پنجه نرم می‌کند، از راه رسیدن اِل‌نینو بار مضاعفی به این گرما وارد خواهد کرد. رویترز گزارش داده که با وجود ماه‌ها گرمای بی‌سابقه در خشکی و دریا، کشورها نتوانند در مسیر اهداف بلندپروازانه‌تر حرکت کنند. در همین حال سازمان جهانی هواشناسی با احتمال ۶۶ درصد پیش‌بینی کرده است که دمای جهانی حداقل برای یک سال تمام -از هم اکنون تا سال ۲۰۲۷- به ۱.۵ درجه سانتیگراد برسد.

مجله «نیچر» نیز پنج‌شنبه هفته پیش در گزارشی نوشت که ال‌نینوی قوی امسال می‌تواند دمای جهانی را به بالاترین حد خود برساند. به نظر می‌رسد که زمین با تجربه پدیده آب‌وهوایی سه ساله «لانینا»، به سمت یکی از قوی‌ترین رویدادهای ال‌نینو با پیامدهای جهانی حرکت می‌کند. این گزارش اگرچه از یک سو احتمال داده که ال‌نینوی امسال یک ال‌نینوی معتدل باشد اما بعضی دانشمندان بیم دارند که این پدیده قوی‌تر از همیشه باشد.

هواشناسان و مسئولان مدیریت بحران خود را برای سیل و خشکسالی احتمالی آماده کرده‌اند و از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که دمای سیاره زمین به بالاترین حد خود برسد. سازمان بهداشت جهانی هم هشدار داده است که ال‌نینوی امسال می‌تواند باعث گسترش بیماری‌های منتقله از طریق حشرات مانند «زیکا» و «چیکونگونیا» شود. رویداد ال‌نینو در آب‌های گرم اقیانوس‌ها، در شیوع شدید بیماری ویروسی تب دنگی در پرو دخیل بوده است.

هراس از وقوع قوی‌ترین ال‌نینو

اداره ملی اقیانوس‌شناسی و جوی ایالات متحده (NOAA) هشتم ژوئن (۱۸ خرداد) در بیانیه‌ای خبر داد که ال‌نینو فرا رسیده است و در ماه‌های آینده قدرت می‌گیرد. اداره هواشناسی استرالیا نیز در 6 ژوئن (۱۶ خرداد) هشداری درباره احتمال وقوع ال‌نینو صادر کرده بود اما آژانس‌های هواشناسی دیگر هنوز به طور رسمی وقوع ال‌نینو را اعلام نکرده‌اند، چون برای تشخیص این پدیده باید شاخص‌های مختلفی را بسنجند.

پدیده ال‌نینو چند ماه پس از الگوی جوی مخالف خود از راه رسید؛ لانینا در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۳ از بین رفت. امیلی بکر، دانشمند اقلیمی دانشگاه میامی در فلوریدا می‌گوید: «انتقال وضعیت جوی سریع اتفاق افتاد اما چنین روندی وقتی ال‌نینو در پی لانینا روی می‌دهد، غیرمعمول نیست.» لانینا نیز برای سه سال متوالی ادامه داشت.

بر اساس میزان گرمایش آب‌های شرق و مرکز اقیانوس آرام، اکنون به نظر می‌رسد ال‌نینو در حال شکل‌گیری یک رویداد متوسط تا قوی باشد. میکی گلانتز، دانشمند علوم اجتماعی در دانشگاه کلرادو بولدر که تأثیرات ال‌نینو را مطالعه می‌کند، می‌گوید: «به‌نظر من ال‌نینوی امسال بسیار بزرگ و قوی خواهد بود.»

ال‌نینو دمای برخی مناطق زمین را بیش از حد معمول گرم می‌کند و همین گرما به معنی قدرت گرفتن ال‌نینو است. همچنین اگر این پدیده به‌اندازه کافی شدید شود، می‌تواند دمای سال ۲۰۲۴ را به بالاترین حد یا نزدیک بیشترین رکورد برساند. بیشترین دمای ثبت‌شده، مربوط به سال ۲۰۱۶ است که با وجود قدرت ال‌نینو به این رکورد رسید.

تبعاتی برای سلامت، امنیت غذایی و اقتصاد جهان

کشورهای متاثر از این پدیده، خود را برای طیف وسیعی از اثرات آماده می‌کنند؛ از خشکسالی در استرالیا و بخش‌هایی از جنوب شرقی آسیا گرفته تا افزایش بارندگی در مناطقی مانند شاخ آفریقا و آسیای مرکزی. در حالی که باران‌های شدید می‌تواند زمین‌های کشاورزی را در سیل غرق کند و سبب کاهش تولید محصول شود، خشکسالی نیز از سوی دیگر به این روند دامن می‌زند. در اندونزی که احتمالاً خشکی بیش از حد معمول را تجربه می‌کند، دولت به‌تازگی توافق‌نامه‌ای با هند امضا کرده تا بتواند در مواقع اضطراری برنج وارد کند.

ال‌نینو حتی در آغاز وقوع می‌تواند بر سلامت انسان تاثیر بگذارد. اوایل امسال وقوع پدیده‌ای مشابه ال‌نینو در سواحل پرو و اکوادور سبب وقوع بارش‌های سیل‌آسا در این منطقه شد. سیل‌های ناشی از این بارش‌ها، پس از باران‌های ناشی از توفان‌های استوایی در ماه مارس، شرایط را برای تولید مثل حشرات و انتقال بیماری‌های ویروسی از جمله تب دنگی فراهم کرد. چنان که امسال بیش از ۱۵۰ نفر در پرو با شیوع دنگی تب دنگی جان خود را از دست دادند.

البته همه این اتفاقات به دلیل ال‌نینو نیست: بسیاری از فاکتورها از جمله کاهش کنترل حشرات می‌تواند بر شیوع بیماری‌ها تاثیر بگذارد. ایوان رامیرز، جغرافیدان دانشگاه کلرادو دنور، می‌گوید: «شیوع چند بیماری عفونی می‌تواند با خطرات ال‌نینو همراه شود و موقعیت پیچیده‌ای برای کارشناسان بهداشت عمومی ایجاد کند.» همه این تبعات در پس‌زمینه گرمایش زمین رخ می‌دهد.

چندی پیش مجله «ساینس»، در گزارشی به تبعات اقتصادی ال‌نینو برای کشورهای مختلف پرداخت و نوشت که ال‌نینوی امسال می‌تواند ضرری سه تریلیون‌دلاری به اقتصاد جهان وارد کند و تولید ناخالص داخلی را کاهش دهد چرا که پدیده‌های شدید آب و هوایی تولیدات کشاورزی را از بین می‌برد و به گسترش بیماری‌ها می‌انجامد. این میان برخی کشورهای آسیب‌پذیر برای تبعات این رویداد برنامه‌ریزی کرده‌اند. مثل کشور پرو که برای مقابله با تاثیرات ال‌نینو و البته تغییر اقلیم، ۱.۰۶ میلیارد دلار کنار گذاشته است و همچنین فیلیپین که برای پیامدهای پیش‌بینی شده توفان، گروه دولتی ویژه‌ای را تشکیل داده است.